Isolatiemateriaal: soorten, toepassingen en waarde

Goede isolatie in huis is essentieel om je energierekening laag te houden en om je woning te verduurzamen. Met het juiste isolatiemateriaal zorg je ervoor dat je woning comfortabel blijft en dat je energie bespaart. In dit artikel lees je een overzicht van allerlei soorten isolatiemateriaal en kom je te weten waar ze van gemaakt zijn en waar je ze voor kunt gebruiken. 

Wat is isolatiemateriaal?

Isolatiemateriaal is een product dat is bedoeld om warmteverlies, hitte, vocht of geluidsoverlast te beperken. Dit materiaal komt het meeste voor in muren, daken of vloeren. Isolatiemateriaal kan een gebouw duurzamer en comfortabeler maken. 

Thermische isolatiemateriaal

Thermische isolatie is bedoeld om warmteverlies in de winter tegen te gaan en om ervoor te zorgen dat de hitte in de zomer buiten blijft. Goed isolatiemateriaal is hierbij essentieel, omdat het een huis energiezuiniger maakt: in de winter hoeft er minder gestookt te worden voor een aangename temperatuur.

Akoestische isolatiemateriaal

Akoestische isolatiemateriaal kan ook gebruikt worden om de geluidsoverlast in rijtjeshuizen of appartementen te verminderen. Akoestische solatiemateriaal helpt om het geluid te absorberen, waardoor contactgeluid minder overlast veroorzaakt. Onder contactgeluid wordt verstaan; voetstappen of deuren die dichtslaan. 

Vochtwerende isolatiemateriaal

Vochtwerende isolatie kan noodzakelijk zijn in ruimtes waar snel vocht of condens ontstaat. Dit gaat bijvoorbeeld om de badkamer, kelder of bijkeuken. Muren, vloeren en plafonds worden erg makkelijk aangetast door vocht, maar deze kunnen beschermd worden door het juiste isolatiemateriaal.

Het meest gebruikte isolatiemateriaal

De meest voorkomende isolatiematerialen zijn:

Soorten isolatiemateriaal op een rij

Er zijn veel verschillende soorten isolatiemateriaal met elk andere doeleinden. Hieronder wordt per soort isolatiemateriaal besproken waar het van gemaakt is en waarvoor het gebruikt kan worden.

PIR: polyisocyanuraat isolatiemateriaal

PIR isolatieplaten zijn harde kunststof schuimplaten. Deze platen hebben een hoge isolatiewaarde, waardoor je minder dikte nodig hebt. Dit isolatiemateriaal heeft een lange levensduur, maar is wel schadelijk voor het milieu vanwege een chemisch productieproces. PIR isolatieplaten zijn licht en drukvast, waardoor ze vaak worden gebruikt voor het dak, de vloer of het plafond. 

PUR: polyurethaan isolatiemateriaal

PUR schuim is een waterafstotend isolatiemateriaal dat ter plekke wordt gebruikt. Zo wordt het gebruikt om gaten en kieren te dichten. Je kunt PUR ook verkrijgen in de vorm van platen en op die manier kan het gebruikt worden voor het isoleren van vochtige ruimtes. 

Glaswol en steenwol als isolatiemateriaal

Glaswol is een licht en flexibel isolatiemateriaal dat is gemaakt van gerecycled glas. Steenwol is gemaakt van vulkanisch gesteente. Deze isolatiematerialen vind je vaak terug in de vorm van dekens of buigbare platen. Beide materialen worden gebruikt voor thermische en akoestische isolatie.

Vlas isolatiemateriaal

Vlas is een isolatiemateriaal dat bestaat uit natuurlijke vezels. Het is een natuurlijk alternatief voor andere soorten isolatiemateriaal, maar het nadeel is dat vlas een minder hoge isolatiewaarde heeft. Het kan gebruikt worden voor geluidsdemping en thermische isolatie, maar daarvoor heb je wel een dikkere laag nodig.

EPS: expanded polystyreen

EPS wordt vaak in de vorm van piepschuimparels gebruikt, maar het komt ook voor in de vorm van blokken of platen. Dit isolatiemateriaal wordt gebruikt voor de isolatie van spouwmuren en buitengevels. EPS parels zijn licht van gewicht en daarnaast schimmelwerend. 

Isolatiewaarde uitgelegd: wat is de RD-waarde?

De RD-waarde geeft de warmteweerstand van het isolatiemateriaal weer. Dit geeft dus aan in welke mate een isolatiemateriaal de warmte tegenhoudt. 

Wat is de RD-waarde?

Voor isolatiemateriaal geldt: hoe hoger de RD-waarde, hoe beter het materiaal isoleert. Een hogere RD-waarde betekent dus minder warmteverlies en meer energiebesparing. Deze waarde wordt berekend op basis van de dikte en de warmtegeleidingscoëfficiënt van het isolatiemateriaal.

Minimale RD-waarde per toepassing

Toepassing	Aanbevolen minimale RD-waarde	Opmerkingen
Dakisolatie	6,0	Daken verliezen veel warmte, dus hier is een hoge RD-waarde erg belangrijk.
Muurisolatie	4,5	Dit geldt voor zowel de binnenmuur als de buitenmuur.
Vloerisolatie	3,5	Een hogere RD-waarde is belangrijk bij kruipruimtes of koude vloeren.

RD-waarde berekenen

Via de onderstaande tool kun je snel en gemakkelijk de RD-waarde van het isolatiemateriaal berekenen. Voer eerst de dikte van het isolatiemateriaal in millimeters in en voer vervolgens de lambda-waarde in. Dat is de warmtegeleidingscoëfficiënt.

Toepassing per type isolatie

Isolatie wordt toegepast op daken, vloeren, muren en gevels. Per toepassing zijn er verschillende dingen waar je op moet letten. 

Dakisolatie

Het goedkoopste isolatiemateriaal voor dakisolatie is EPS. EPS platen hebben een goede RD-waarde bij voldoende dikte en zijn daarnaast licht van gewicht. Minerale materialen zijn iets duurder, maar hebben ook net een hogere RD-waarde. 

Vloerisolatie

Voor vloerisolatie zijn PIR-platen of EPS-platen de beste optie als je kijkt naar de verhouding tussen prijs en isolatiewaarde. Bij vloerisolatie is het belangrijk om in lagen te werken. Voor de beste isolatie moet de laag ongeveer een dikte hebben van 8 centimeter. 

Muurisolatie

Als je een binnenmuur wilt isoleren met weinig ruimte, dan zijn PIR-isolatieplaten of PIF-folie de beste opties. PIR-isolatieplaten hebben een beperkte dikte, maar zorgen wel voor een hoog rendement. Reflecterende folie is erg dun en daarom ideaal voor dunne isolatie van de binnenmuur. 

Wat is beter: glaswol of steenwol?

Glaswol en steenwol zijn recyclebaar en flexibel, maar daarnaast zijn er ook verschillen. Zo zijn er onder andere verschillen in prijs en toepassing van het isolatiemateriaal. 

Verschillen in prijs, prestaties en brandveiligheid

• Prijs: Glaswol is over het algemeen iets goedkoper dan steenwol.
• Prestaties: De isolatiewaarde voor thermische isolatie is voor beide materialen vergelijkbaar. Steenwol zorgt voor een betere akoestische isolatie dan glaswol, aangezien steenwol een hogere dichtheid heeft. 
• Brandveiligheid: Steenwol en glaswol zijn beide hittebestendig, maar glaswol zal eerder smelten dan steenwol. 

Veelgemaakte fouten en nadelen

Een veelgemaakte fout bij isolatie is dat er te veel wordt gekeken naar wat je gebruikt en niet naar hoe het isolatiemateriaal gebruikt wordt. Goede isolatie valt of staat met de plaatsing en de keuze van het isolatiemateriaal. 

PIF: nadelen en aandachtspunten

Naast het voordeel van de dunne laag, zijn er ook enkele nadelen:

• PIF wordt al snel op een onjuiste manier geplaatst, waardoor het zijn werking verliest.
• Dit isolatiemateriaal werkt alleen goed als reflecterende luchtlagen zijn.
• Bij hoge temperaturen werkt PIF-isolatie minder goed dan alternatieven.

De nadelen van de toepassing van EPS-parels

• Het voegwerk moet goed en nauwkeurig zijn, omdat er anders een grote kans is op uitspoeling bij hevige regen of extreme wind.
• EPS-parels zijn moeilijk te verwijderen. Hierdoor is het lastig om correcties aan te brengen als de parels al zijn ingebracht.
• EPS-parels zorgen niet voor de gewenste werking bij vochtige muren.
• Het piepschuim is niet goed afbreekbaar en dus minder duurzaam.

Wat zijn de risico’s van een foutieve plaatsing? 

Een foutieve plaatsing kan onder andere zorgen voor:

• Vochtproblemen
• Minder profijt
• Moeilijke luchtdichtheid
• Koudebruggen

Dit kun je voorkomen door de materialen altijd goed in te meten en nauwkeurig te werken. Door middel van het gebruik van folies en tapes zorg je ervoor dat er geen kieren ontstaan in het isolatiewerk. 

Duurzaam isoleren

Duurzaam isoleren betekent dat je zoveel mogelijk gebruikmaakt van natuurlijke alternatieven van isolatiematerialen. Daarnaast kun je isolatiemaatregelen nemen om je woning energiezuiniger te maken, waarvoor in sommige gevallen ook subsidies beschikbaar zijn. 

Vlas als milieuvriendelijk optie

Vlas is een milieuvriendelijk isolatiemateriaal, omdat het natuurlijk en hernieuwbaar is. Het is volledig biologisch afbreekbaar en kan daarnaast worden hergebruikt. Vlas heeft doorgaans minder hoge isolatiewaarden dan synthetische alternatieven, maar het is nog steeds een goede optie voor thermische en akoestische isolatie. 

Welke subsidies kun je krijgen voor isolatie?

De ISDE staat voor Investeringssubsidie voor duurzame energie en energiebesparing. deze subsidie maakt het mogelijk om isolatiemaatregelen te nemen voor je woning. Hiervoor moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals de dikte van het isolatiemateriaal. Ook krijg je meer subsidie bij gebruik van milieuvriendelijk isolatiemateriaal. 

Kosten en besparing

Isolatie in huis is niet alleen voordelig voor het milieu, maar ook voor je eigen energierekening. De kosten van isolatiemateriaal zijn afhankelijk van het type en de dikte. 

Gemiddelde prijzen per m2 per materiaal

Materiaal	Gemiddelde prijs per m²
Glaswol	€5 - €10
Steenwol	€7 - €12
PIR/PUR	€10 - €20
EPS	€4 - €8
Vlas	€12 - €20
PIF	€20 - €40

Terugverdientijd

De terugverdientijd is per isolatiemateriaal verschillend, maar het komt neer op 5 à 7 jaar.  Isolatiematerialen met een hogere isolatiewaarde en een lagere prijs met m2 zullen over het algemeen sneller worden terugverdiend. 

Veelgestelde vragen (FAQ) over isolatiemateriaal

Hieronder vind je het antwoord op de meest gestelde vragen omtrent isolatiemateriaal.